<img src="https://images.aposto.com/2025/7/1/1755539012009.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.79" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable"><h1 fr-original-style="" style="font-size: 2em; margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Alex Schulman ve aile üzerine: Bir çocukluk travması ömür boyu sürebilir mi?</h1>Zamanla kabuk tutsa da çocukluğun yaraları hiçbir zaman geçmez. Aile, gerçek bir aile olamamışsa bir "yuva" değil, sürgün mekanıdır... Travmalar ise aile geleneği içine hapsolursa yazgı hâline gelebilir. Edebiyatseverlerin iki romanıyla tanıyıp sevdiği Alex Schulman, kendi hayatından biriktirdiği sorularla birlikte işte tam da buna odaklanıyor: Bir çocukluk travması ömür boyu sürebilir mi? Yazı: Soner CanAile birliğini oluşturan ve onun sürekliliğini sağlayan dinamikler toplumdan topluma, kültürden kültüre değişir. Çünkü ihtiyaçlar, şartlar farklı; bunlara paralel olarak gelişen yaşamsal refleksler ise bambaşka olabilir. Ancak aile içinde yaşanan travmalar, çocukluk çağında açılan yaralar hiç değişmez. O tuhaf korku ve merak çağındaki acı, kaygı ve korkuyu Tezer Özlü, kendi hayatından izler taşıyan novelası Çocukluğun Soğuk Geceleri'nde o kadar içli bir ifadeyle anlatır ki:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Geceleri anneme sokulunca hem soğuktan korunuyorum hem de yalnızlıktan."</blockquote>Ama ya anne hiç yok ya da yok hükmündeyse?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Her şeyin bir yükü var</h2>Çocukların ruhunda biriken yüklerin ağırlığını ölçebilecek bir aygıtımız yok elimizde. Yetişkin hâlimizle çocukluk acılarının ne kadarının üstesinden gelebilirdik? Ya bu soruyu istasyonda kendisini Malma'ya götürecek treni bekleyen 8 yaşındaki Harriet'e ve onun anne ve yetişkin hâline sorsaydık ne cevap alırdık?İsveçli yazar Alex Schulman, ilk baskıları 2022 ve 2024 yılında yapılan ve büyük ilgi gören Hayatta Kalanlar&nbsp;ve Malma İstasyonu (TİMAŞ Yayınları, çev. Zeynep Tamer) adlı romanlarında işte bu soruların izlerini sürüyor. <p contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-wrapper fr-deletable" fr-original-style="text-align:center" style="text-align: center; margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; box-sizing: border-box;"><a bgcolor="#e06535" color="#000000" contenteditable="false" fr-original-class="custom-button-link" fr-original-style="background-color:#e06535 !important;color:#090909 !important" href="https://aposto.com/s/alex-schulman-ve-aile-uzerine-bir-cocukluk-travmasi-omur-boyu?a=customButton" rel="noreferrer" style="background-color: rgb(224, 101, 53) !important; color: rgb(9, 9, 9) !important; text-decoration: none; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">YAZININ DEVAMI</a>

Duende

Aile birliğini oluşturan ve onun sürekliliğini sağlayan dinamikler toplumdan topluma, kültürden kültüre değişir. Çünkü ihtiyaçlar, şartlar farklı; bunlara paralel olarak gelişen yaşamsal refleksler ise bambaşka olabilir. Ancak aile içinde yaşanan travmalar, çocukluk çağında açılan yaralar hiç değişmez. O tuhaf korku ve merak çağındaki acı, kaygı ve korkuyu Tezer Özlü, kendi hayatından izler taşıyan novelası Çocukluğun Soğuk Geceleri'nde o kadar içli bir ifadeyle anlatır ki:<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9);" style="color: rgb(9, 9, 9); margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Geceleri anneme sokulunca hem soğuktan korunuyorum hem de yalnızlıktan."</blockquote>Ama ya anne hiç yok ya da yok hükmündeyse?<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Her şeyin bir yükü var</h2>Çocukların ruhunda biriken yüklerin ağırlığını ölçebilecek bir aygıtımız yok elimizde. Yetişkin hâlimizle çocukluk acılarının ne kadarının üstesinden gelebilirdik? Ya bu soruyu istasyonda kendisini Malma'ya götürecek treni bekleyen 8 yaşındaki Harriet'e ve onun anne ve yetişkin hâline sorsaydık ne cevap alırdık?İsveçli yazar Alex Schulman, ilk baskıları 2022 ve 2024 yılında yapılan ve büyük ilgi gören Hayatta Kalanlar&nbsp;ve Malma İstasyonu (TİMAŞ Yayınları, çev. Zeynep Tamer) adlı romanlarında işte bu soruların izlerini sürüyor.<img src="https://images.aposto.com/2025/7/1/1755520870168.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="1.51" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">"Her şeyin bir yükü var. Ben mesela bazen tüm bu ciddiyet karşısında ne yapacağımı bilmiyorum" diye dert yanan Malma İstasyonu'nun çocuk-anne/ anne-çocuğu Harriet'ın romanın finalinde babasıyla diyaloğu, çocukluk yaralarının ne kadar derinlere yuvalanabileceğinin kanıtıdır. Sözler etrafa yaldızlı itiraflar saçan pinyata gibi ürkütüp şaşırtır okuru:&nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Bazen dünya yok olacakmış gibi hissediyorum. Etrafıma bakmaya korkuyorum çünkü az önce baktığım şeyin yok olacağından korkuyorum. Bazen de tam tersi oluyor, o zaman kanıt bulmak için etrafıma bakmam, dönüp her şeyi yoklamam gerekiyor.'Neyin kanıtı?' Baba soruyor.&nbsp;'Var olduğumun.'"&nbsp;</blockquote>Schulman, benzer bir itirafı Hayatta Kalanlar'da anneye yaptırır:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Bana kederin aşamaları olan bir süreç olduğunu öğrettiler... Aslında kederin bir süreç olduğu doğru değil. Keder bir var oluş durumu. Hiç değişmiyor, taş gibi oracıkta oturuyor. Ve keder insanın dilini bağlıyor."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çocukluk... O 'sıfır noktası'</h2>Öte yandan coğrafya, keder ve acıların yaşanmasında ve yoğunluğu noktasında da belirleyici sanırım. Kuzeyin kasveti, karanlık ve soğuğu belli ki insanının içine de farklı nüfuz ediyor. Ve Alex Schulman o sinir uçlarıyla oynamayı çok iyi biliyor. Çünkü bir söyleşisinde romanlarında bir hayli dokunaklı ifadelerle işlediği acı ve keder gibi duyguların kendi hayatından yükselen bir çığlık olduğunu anlatmıştı: &nbsp;<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"... yazarken hep anneme ihanet ediyormuşum gibi hissettim. Ona dair yazmak aynı zamanda herkese içki içtiğini ifşa etmek anlamına geliyordu. Bundan hazzetmeyeceğini biliyorum. Bir kilisede konuşma yaparken yaşadığım bir olayı hatırlıyorum: Yaşlı bir kadın ayağa kalkıp bana bağırdı, ailem ve annem için utanç kaynağı olduğumu söyledi. O gece çok korkmuştum. Bugün olmuş bir yanım hep o kadına hak veriyor. Lakin sonunda hep aynı sonuca varıyorum: Bu benim hayatım ve benim hikayem ve bunu anlatma hakkım var."</blockquote>Aynı söyleşide yazar bu romanlarının en önemli şifrelerinden birini de daha açık eder:<blockquote fr-original-style="" style="margin: 0px 0px 1em; border-left: 2px solid rgb(94, 53, 177); padding-left: 5px; box-sizing: border-box;">"Benim için çocukluk, sıfır noktası, etki noktası. Her şey burada başladı. Hayatımda kendime defalarca soruyorum: Ne oldu? Kitaplarımda da tekrar tekrar bu soruya dönüyorum: Ne oldu? Psikoterapistler de aynı soruyu soruyor. Henüz bir cevap bulamadığım için kendime bu soruyu sormaya ve hakkında yazmaya devam ediyorum."</blockquote><h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Çatı arasında dedesinin kitaplarıyla tanışan bir çocuk</h2>İsveçli yazar, gazeteci ve yayıncı Carl Magnus Alexander Schulman'ın aile, çocuk ve büyümenin sancılarına dair tasvirlerindeki başarısında ve sahiciliğinde kendi deneyimleri kadar gazeteciliğinin de payı büyüktür hiç kuşkusuz. Çünkü gözlem gücünüz, dikkatiniz ve farkındalığınız, bir de gördüğünü yazacak cesaretiniz yoksa gazeteciliğiniz sürgit bir oyalamacadan, yazdıklarınız da replikalardan ibaret kalır.Nitekim üniversitede sinema, felsefe ve edebiyat eğitimi alan Schulman aileden gazetecidir. Yazarın babası Finlandiya doğumlu televizyon yapımcısı ve gazeteci Allan Schulman, annesi ünlü televizyon sunucusu Lisette Stolpe Schulman'dır. Lakin kaç şanslı çocuk, tavan arasında farklı oyuncaklar ararken dedesinin (Sven Stolpe) yazdığı kitaplarla karşılaşır.<h2 fr-original-style="" style="margin: 0px; color: rgba(0, 0, 0, 0.85); font-weight: 500; padding: 0px; box-sizing: border-box;">Dinmeyen sancılar çağı</h2>Yazarın Türkçe yayımlanacak üçüncü romanının yayına hazırlandığını (yayın tarihini elbette belli değil henüz) ve adının Brann Alla Mina Brev / Bütün Mektuplarımı Yaktım&nbsp;olduğunu belirttikten sonra aile, çocukluk, büyüme sancıları ve anne-baba ve çocuk ilişkilerine dair, bu iki romanını kısaca tanıtayım...<img src="https://images.aposto.com/2025/7/1/1755522378555.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Hayatta Kalanlar:&nbsp;Göl kenarında bir sayfiye evi. Doğanın cömert güzellikleri dışında etrafı sese, harekete ve neşeye boğan çocuklar var. Zaman zaman onlarla ilgilenen, oyunlarına ve hayatlarına dahil olan bir baba ve sinirli, mesafeli, uzaklarda ama her daim dominant bir anne.&nbsp;Schulman öyküsünü, yıllar sonrasında bir zorunluluğun buluşturduğu Benjamin, Nils ve Pierre kardeşlerin o yazlıktaki konuşmalarıyla başlatır.Yazarın tekniği ve olayları ele alışı böyle; Geçmişin sırlarını perde perde anlatırken yakıcı bir sırrın finaline doğru gerilimiyle birlikte okurunu sürüklemek, bu arada bir ailenin darmadağın oluşunun dramını anlatmak. Üç kardeşi karşılıklı konuşmalarıyla daha yakından tanırken, bütün roman boyunca kendi fildişi kulesinden inmeyen o dominant annenin öykünün ana damarı olduğunu fark ederiz. O keşmekeş içinde hatalar, kabahatler, pişmanlıklar ve olgunlaşma süreçlerinin hayat boyunca süreceğini, yineleneceğini kabullendirir bize Schulman.<img src="https://images.aposto.com/2025/7/1/1755522487138.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" width="550" ratio="0.64" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Malma İstasyonu:&nbsp;Karakterini çok derinlikli çizmiyor Schulman. Karakterlerinin daha derinine inebilse öykülerinde yan yollar açabilse ne müthiş bir şey olurdu!Bunu da yapsaydı ya da yapabilseydi büyük bir şaheserden bahsediyor olurduk. Bu hâliyle bile çok heyecan verici, yürek yakan, geçmişin soğuk ve karanlık dehlizlerinde tuhaf empatiler kurduran bir roman Malma İstasyonu.&nbsp;Merkezinde bir evlat, bir kız kardeş ve bir anne olarak Harriet'in öyküsü, Hayatta Kalanlar'dan çok daha yakıcı ve dokunaklı bir sürprizlerle bezeli. Var olmayan bir anne, var ama yok bir baba, temeli daha başında yanlış atılmış bir evlilik, bunlara maruz kalan bir çocuk ve tüm bu yaşananların neden ve sonuçlarını bir fotoğraf ve bir göl kenarına gömülen mektupla anlayan bir başka evlat. Malma İstasyonu, duyarlığı, içtenliği ve aynı zamanda karanlığıyla gerçek bir Kuzeyli draması.

Zamanla kabuk tutsa da çocukluğun yaraları hiçbir zaman geçmez. Aile, gerçek bir aile olamamışsa bir "yuva" değil, sürgün mekanıdır... Travmalar ise aile geleneği içine hapsolursa yazgı hâline gelebilir. Edebiyatseverlerin iki romanıyla tanıyıp sevdiği Alex Schulman, kendi hayatından biriktirdiği sorularla birlikte işte tam da buna odaklanıyor: Bir çocukluk travması ömür boyu sürebilir mi?

Alex Schulman ve aile üzerine: Bir çocukluk travması ömür boyu sürebilir mi? 

Bir film, bir yönetmen, bir sanat eseri, bir sanatçı, bir sokak ya da bir mekân. Beslenme Çantası’nı konuğumuza ilham veren "şey"lerle dolduruyoruz.Uğur'un beslenme çantasından yazarlar, sanatçılar, yönetmenler ve müzisyenler, bol edebiyat, kadınlar, ejderhalar ve rüyalar çıkıyor.<ul fr-original-style="" style="margin-top: 0px; margin-bottom: 1em; list-style-position: inside; box-sizing: border-box;"><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ursula K. LeGuin</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Jean Genet</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Tezer Özlü</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Jane Campion</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Nina Simone</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Fantastik ve bilimkurgu edebiyatı</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Resimli çocuk kitapları</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Kadınlar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Ejderhalar</li><li fr-original-style="" style="box-sizing: border-box;">Rüyalar</li></ul>

Uğur Yüksel'in beslenme çantasından çıkanlar.

Kadınlar, ejderhalar ve rüyalar.

• Tezer Özlü, Kalanlar<img data-fr-image-pasted="true" data-visualcompletion="media-vc-image" alt="Flap Mag" src="https://scontent.fist1-4.fna.fbcdn.net/v/t31.18172-8/13735692_1190865610953302_5692747267063499275_o.jpg?_nc_cat=104&amp;ccb=1-5&amp;_nc_sid=9267fe&amp;_nc_ohc=7UYAEBLjKpkAX_UaoMP&amp;_nc_ht=scontent.fist1-4.fna&amp;oh=e1bf2aee905d02f2fb800d5bd414a43d&amp;oe=61C08EA3" fr-original-style="" fr-original-class="fr-draggable" style="vertical-align: middle; border-style: none; position: relative; max-width: 100%; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;"> Onun için ve onun hakkında yazmak öyle kolay değil sanıyorum. Türkiye’de döneminin en yürek burkan metinlerini yazmış bir kadın olarak yaşamın ona vaat ettiklerine karşı sitemkar şekilde ve umutsuzluğa yenilmiş tüm insanlar adına bir kadın olarak yazdı. Kalanlar adı gibi Tezer’den ardında bıraktıklarını kapsıyor. Tüm fikirleri, yarım kalmış umutları, yorumları toplum çözümlemeleri ve yaşam hakkında düşündükleri…Okunmalı, okutulmalı…<blockquote fr-original-style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px;" style="color: rgb(9, 9, 9); border-color: rgb(48, 64, 98); border-width: 4px; font-style: italic; padding-left: 10px; margin: 0px 0px 1em; border-left-style: solid; box-sizing: border-box;">"Doğumum bile bir kökünden kopma idi. On yaşıma kadar, çevremi, özellikle çevremdeki sessizliği kavramaya çalıştım... Yirmi yaşım ile otuz yaşım arasında aklın bittiği yerleri ve çıldırmanın sınırlarını aradım... Otuz yaşım ile kırk yaşım arasında ne akıllı ne de çılgındım. Dünyayı kavradığını sandım... Kırk yaşındayım. Bugün, gecenin bazı saatlerinde kitlenin anlamsız gürültüsü içinde boğuluyorum... Kendimi öldürmeye çalışıyorum... Özlemlerim kalmadı. Bıraktım. Hepsini kendi ve benim dünyamı anlamaları için bıraktım... Ve bana ölümsüzlerin sonsuz acıları kaldı."</blockquote>Tezer Özlü

Page

<a fr-original-style="" href="https://www.instagram.com/denizyilmazakman/" rel="noopener noreferrer" style="color: rgb(9, 9, 9); text-decoration: none; background-color: transparent; outline: none; cursor: pointer; transition: color 0.3s ease 0s; touch-action: manipulation; user-select: auto; box-sizing: border-box;" target="_blank">Deniz Yılmaz Akman</a>İyot kokusunun mutlulukla bir bağlantısı var mı bilmiyorum fakat kendimi ne zaman yorgun hissetsem veya birtakım yükler ruhumu ağırlaştırmaya başlasa, denizin yolunu tutarım. Bir de denize varan sokakların yokuşlarını tırmanmaya başladıkça mavinin yüzünü biraz olsun gösterdiği İstanbul tepelerinin, elimi uzatsam suya dokunabileceğim motorlu tekne yolculuklarının. Bu kısa ama tatlı yaz rotaları sayesinde güneşin kavurucu sıcağı veya kalabalıktan şikâyet etmek şöyle dursun, şehrin bazı kusurları bile gözüme güzel görünür.&nbsp;Sanki kendini şehrin geri kalanından sakınan; daima sakin kalabilmiş semtlerden&nbsp;Emirgân’a doğru hareket ediyorum. Heyecanla motosiklete atlayıp, Hisarüstü’nün yasemin kokulu yokuşlarından geçerek, Rumelihisarı’nın sırtlarındaki ahşap evlere, her bir detayını ezberime kazıdığım fotoğraflara bakar gibi bakıyorum. Aralardan bir görünüp bir kaybolan denizin rengi dışında her şey aynı duruyor. İki katlı binanın önüne bırakılmış dört tekerlekli kırmızı bir bisiklet, Kilise Sokak’taki bir evin penceresinden kımıldamadan bakan o kedi, Karakoyun Sokağı başındaki elektrikçi dükkânı ve bir ucu deniz olan Arpacı Çeşme Sokak.&nbsp;Perili Köşk’ü geçince yokuşlar son buluyor, insan ve trafik yoğunluğu azalıyor. Sınırsız bir ferahlık oluşuyor içimde. Sarıyer hattında bu ferahlık hissi artarak devam ediyor. Seyretmekten kendimi alıkoyamadığım sahil boyunun özlediğim yüzleri, oltaları ve renkli şezlonglarıyla beliriveriyor birkaç metrede bir. Solumda Aşiyan Parkı, sağımdaysa denizle buluşmaya gelen hevesli yüzücülerin doldurduğu sahil.&nbsp;“Urumelihisarı'na oturmuşum, oturmuş da bir türkü tutturmuşum…”&nbsp;diyen Orhan Veli’nin, biraz üstlerdeki “yuvasından” kim bilir ne manzaralar seyretmiş olan Tevfik Fikret’in, hemen ötedeki mezarlıkta uyuduğunu düşündükçe hüzünlendiğim Tezer Özlü’nün ve üzerinde ilerlediğim bu yola adı verilmiş olan Yahya Kemal’in sahili.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-18T10:36:40.297Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Aşiyan Fotoğraf: Deniz Yılmaz Akman<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Emirgân’daki o koca çınarın altında, yaklaşık 300 yıldır duran çeşmenin önüne gelene kadar içime çekiyorum yazı. Çeşmenin sokağından dümdüz ilerleyince, soldaki beyaz avluda yıllardır açık olan yorgan dükkânına Ali Bey’e selam vermek için uğruyorum. Daha yeni kapladığı mavi saten yorganı gösteriyor bana. Yenisini dikmeye geçtiğinde, sokağa geri dönüyorum.&nbsp;Sıçanlı Meyhane’nin kapısından içeriye özlemle bakıp, dimdik yokuşu çıktıktan sonra artık Emirgân tepelerindeyim. Denizi aramanın en keyifli olduğu yerde. Sayfiye ruhu taşıyan Şehit Ömer Sadık Sokak’ın güzel evlerinin çatıları üzerinden nihayet deniz görünüyor; ardında beyaz bir çizgi bırakarak geçen bir yük gemisiyle. Emirgân Mektebi Sokak’a devam edince de duyuluyor geminin düdük sesi. Boğaz’dan ne kadar uzağa gidersem gideyim, deniz bir şekilde kendini belli ediyor buralarda.&nbsp;Sokak boyunca yan yana dizilmiş terzi, hırdavatçı ve döşemeci dükkânlarının olduğu yokuşu inerken, bu defa çınar ağaçlarının hışırtısı geliyor kulaklarıma. Yorulmayı göze alarak Boyacıköy’e kadar devam ediyorum. Ortasında çeşme olan&nbsp;Çam Fıstığı Sokak’a yine seyyar kalaycılar gelmiş mi diye bakmak için. Ahşap köşklerin arasında gezinerek&nbsp;“Kalaycı geldi kalaycıııı” diye bağıran kadın başka bir İstanbul’u haykırıyor. Eski ve saklı İstanbul’u. Fiyakalı şapkasıyla şoför Nebahat de bu sokaktan geçerse birazdan, bütün resim tamamlanacak sanki.&nbsp;<img src="https://images.aposto.com/2021/5/2021-06-18T10:36:24.106Z_sm.jpeg" style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px; border-style: none; position: relative; cursor: pointer; padding: 0px 1px; box-sizing: border-box;" ratio="Infinity" fr-original-style="display: block; vertical-align: top; margin: 5px auto; text-align: center; width: 100%; max-width: 550px;" fr-original-class="fr-draggable">Kanlıca Fotoğraf: Deniz Yılmaz Akman<hr fr-original-style="" style="height: 0px; overflow: visible; border-bottom: none; clear: both; user-select: none; break-after: page; box-sizing: border-box;">Sahile geri döndüğümde, iskelenin bir ucuna geçip, Emirgân-Kanlıca arası yolcu taşıyan motorlu ahşap tekneleri bekliyorum. Boğaz sularını yavaşça yırtarak geçerken insana nefes aldıran, şehre verilmiş birkaç dakikalık mola gibi bu deniz yolculuğu. İskeleye varana kadar sularına dokunduğum deniz ürperiyor. Yelkovan kuşları yanımızda suya teğet geçerek uçuyor. Uyanıkken, derin bir uyku içinde gibiyim ve çocukluğumda en çok merak ettiğim semte doğru yol alıyorum. O dönem seyrettiğim Bizimkiler dizisinde, Ayla Hanım’ın annesi sürekli; “Sabri Bey, gitmeyecek miyiz Kanlıca’ya yoğurt yemeye?”&nbsp;diye sordukça, neresi bu yoğurdu meşhur yer diye merak ettiğim o semte.&nbsp;Bizi ilk olarak Kanlıca meydanının güvercinleri karşılıyor. Bir de banklara oturmuş karşı kıyıları izleyen birkaç kişi. İskelenin yanı başındaki restoranın penceresine yaklaşıp, iştah açan kokulardan medet uman martılara baktıkça seviyorum havada zikzak çizerek geçişlerini. İçim öyle bir şevkle doluyor ki o an, sanki istesem ben de onlara katılıp Mihrabat Korusu’na kadar gidebilirim. Bilemiyorum, ben mi çok abartıyorum acaba bu İstanbul’u sevme işini?&nbsp;

Aposto İstanbul

Emirgân sokaklarında eski ve saklı İstanbul.

Emirgân'dan Kanlıca'ya

Geçtiğimiz günler, Türkiye için, herkesin evde kalmak zorunda olduğu yasaklı günlerdi. İletişim ve onlaynın sokaklarında salınma ihtiyacımızla canlı yayınlar, videolu içerikler, çevrimiçi toplanmalar yeniden yoğunluktaydı. Her zamanki gibi gündem de yoğundu değil mi? Pandemi kaygıları yetmez gibi, Türkiye ve dünya gündemi insanlığı yine tokatlıyordu. Müzik de bu tokatın sesini bastırsın diye mi yoksa acısını iyiden işlesin diye mi fondaydı emin olamıyorum. Ben de maruz kaldıklarımızın yoruculuğundan biraz izlemek, bakmak ihtiyacıyla tüm bu yoğunluğun dışında kalmaya çalıştım. Çünkü, bazen kendimi Tezer Özlü gibi “insan&nbsp;bunca duyguyla nasıl yaşar?” diye sorarken buluyorum…Öte yandan, Hollanda’da gevşeme başlasa da evlerden çıkmayanlarımız için karantina hayatı devam ediyor. Hâl böyleyken, Instagram canlı yayınları eskinin tv ekranında kayan alt yazılara döndü benim için. Birinden öbürüne kim ne konuşuyor anlamaya çalışıp biraz not alıp diğerinin geyiğine bakmak, öbürünün çaldığını dinlemek derken sabahları gözümü açar açmaz haber akışlarına bakmaktansa şuurumu uykuda bırakıp Spotify’ı açar oldum. Yaz ayları sanki müzikle olan ilişki de bir tür tatile çıkıyor, İstediği gibi hovardalık yapıp şezlongdan kalkmayan yazlıkçı misali bellediği bir albümde takılıp kalabiliyor. Müzikle başka bir ilişkilenme işte... Yeni çıkan bir kaseti arkadaştan ödünç almışız da hatmedip geri verecekmişiz gibi… Böyle olunca yazlarıma konsept bürümüş oluyorum. Dönüp bakması da geçmişte bir yere bakmak gibi oluyor. Şimdi bir de bugünlerde hava yeniden 22:00’da kararmaya başlayınca, müzik dinleme ve paylaşma alışkanlığımda yaz modumu açıyorum. Neyse Spotify sağ olsun hatırlattı da dönüp bakmış oldum; 2017 yazım Harun Kolçak’lanmış… Dün sabah daha yataktan çıkmadan 1998 yılının seslerine, “Teslim Oldum” albümüne, teslim olup birkaç damla yaş akıtıp güne öyle başladım. Gün içinde de Harun Kolçak ile ilgili okuduk, bildik, denk geldik şeyler aklımda aktı durdu. Neden bilmiyorum… Sadece diyorum ki ne iyi olmuş da Erkin Koray’dan geçip Onno Tunç’un yanına yöresine varmış, oradan da malum Sezen Aksu &amp; Onno Tunç müzik fabrikası yürü ya kulum demiş abimize… Bir barda karşımıza çıkma ihtimalinden sansasyonlu popçu kimliklendirmesine, kolu bacağı olmuş bas gitarıyla aldığı ödüllerden müzisyen yetiştirme çabasına, hep sürprizli bir karakter olduğunu düşünmüşümdür. Huzurla uyusun…Böyle bir zihin akışıyla, müziği paylaşma hâllerimize dair yazmak üzere hafta boyu tasarladıklarım kenarda köşede kaldı tabii. E iyi de oldu! Kalsınlar, ben de bu vesile ile biraz soru sormuş olacağım.Pandemi patlak verdiğinden beri üzerinde en çok durduğumuz noktalar sanırım performans ve performansa katılım hâllerimiz, buralarda yaşanan ve yaşanacak değişimler ya da dinleme – düşünme alışkanlıklarımıza dair yeniden öğrendiklerimiz.Dün Instagram canlı yayınlarından bir tanesinde aslında çok yüzeyden sorulan bir soruyla, canlı müzik mekânlarında yalnızca müzik dinlemediğimizi bir daha hatırladım. Başlı başına odaklanmamız gereken, mekânın bize sağladıkları belki de… Konserlerde nadiren, festival ve barlarda daha çok rastladığım tanışma hallerini size de hatırlatmak isterim. Düzenli müşterisi olduğunuz bir bar, devamlı takip ettiğiniz bir sahne varsa ya da aksatmadan takip etmeye çalıştığınız festivaller, hatta gruplar; zamanla bu çemberde ilişki kurduğunuz, haberleştiğiniz insanlar da mekândan bağımsız düşünemeyeceğimiz müzikli buluşmalara katılıyor. Romantik bir ilişki ya da konserde sahneye birlikte eşlik ettiğiniz yeni bir omuz da olabilir bahsettiğim. Sonra belki zamanla konserlerden önce buluşup daha çok görüşmeye sohbet etmeye başlarsınız. Bazen konser biletlerini paylaşırsınız, bazen takip ettiğiniz dedikoduları / yazıyı çiziyi, bazen de birbirinizi favori şarkılarla linklersiniz (Cd-kaset / plak inceliği varsa tadına doyum olmaz). En olmadı kapı önü bir içkilik, sigaralık sohbetle günün dışına çıkarsınız… Sokağa taşan müzik sesiyle başka mekânların ve sokağın sesi birbirine karışırken sokaktan akıp gidenlere birlikte tanıklık edersiniz. Başka bir örnekle, imza almak için beklediğiniz bir kuyrukta hayranı olduğunuz müzisyenlerden size kalanları soyut ya da somut yollarla paylaşırsınız…Kendi adıma hem İstanbul’da hem Eindhoven’da sık gittiğim mekânların çalışanları sayesinde müziğe, kente dair pek çok ipucu edinmişimdir. Arkadaşlıklar, yalnızlıklar, listelere eklenen yeni şarkılar hatta bazen kitaplar ve yeni mekânlar... Yani müzik kadar, mekân… Pandemi en çok bunu elimizden aldı ve biz bu yoğun tempoyla açığı kapamaya çalışsak da işin performans kısmına daha çok odaklanıyoruz sanki. Ya da çevrim içi alan hep var olduğundan fiziksel mekânın bir paylaşım alanı ve sağlayıcı oluşuna duyarsızlaştık… Dolayısıyla, mekân kavramı rastlantısal ve beklenmedik olanı içinde barındırdığından sanki çevrimiçine nazaran başka bir tekinlilik, tekinsizlik hâli barındırıyor. Çevrimiçlerinde her şeyin bizim kontrolümüzde olması, paylaşımın ve buluşmaların bu kontrol ve seçimlerle ilerlemesi biraz yorucu değil mi? Yakında pandemiden de yıllık izin isteyecek hâle gelmeyiz umarım.&nbsp;Bir konsere, canlı müzik mekânına gitmenin eğlendirici olduğu kadar dinlendirici olması, kontrolü mekâna teslim edebilmemizle de ilgili diye düşünüyorum. Farkında olmasam da en çok tatil yaptığımı hissettiğim etkinlikler bu yüzden konserler için çıkılan yolculuklarımmış…Siz ne dersiniz? İşin içine fiziksel bir mekân girdi mi müziği yalnızca dinliyor mu, yoksa paylaşmaktan daha fazlasını mı elde edip var ediyoruz? Belki biraz fiziksel mekân dediğimizi canlı müzik özelinde buralardan da düşünebiliriz.

Tezer Özlü ile ilgili hikayeler